Kawa – od XVIII wieku coraz bardziej popularna w Polsce – była napojem dość drogim. Wśród mieszkańców kujawskiej wsi popularny był tańszy zamiennik „małej czarnej” – kawa zbożowa, wytwarzana z palonego jęczmienia.

Ten ciemny, musujący napój znakomicie smakuje zwłaszcza w upalne dni. Jak go przyrządzić samodzielnie w domu i przypomnieć sobie czasy, gdy w trakcie żniw dorośli po pracowitym dniu orzeźwiali się piwem, a dzieci i młodzież podpiwkiem? Służymy przepisem.

„Do klusków nie jedz chlyba, za wiela dobrego naraz” – mówi stare borowiackie powiedzonko. Kluski ziemniaczane, czyli golce, w Borach Tucholskich podawano zarówno jako samodzielne danie, jak i dodatek do innych potraw. Przepisy na ich przygotowanie przekazywano sobie z pokolenia na pokolenie. Podajemy dwie receptury doświadczonych borowiackich gospodyń.

Na Pomorzu i Kujawach – zwłaszcza w kuchni chłopskiej – obiad bez kartofli był nie do pomyślenia. Gospodynie przyrządzały z „pyrek” różnego rodzaju potrawy. Jedną z bardziej popularnych były placki ziemniaczane, w Borach Tucholskich zwane flendzami (flyndzami).